Ķazaķ chalķynyṇ kiìz ùj tôsenìš bu̇jymdarynda ķoldanylatyn oju-ôrnekterge ķatysty nanym-senìmder

For many centuries, Kazakh people inhabited endless steppes and led a nomadic lifestyle. Cattle breeding was the foremost means of their subsistence. They grew camels, horses, cows, sheep, and used their milk, meat, wool and leather. They lived in portable felt accommodations and mastered handicraft...

Full description

Saved in:  
Bibliographic Details
Published in:Chabaršy. Dintanu serijasy
Subtitles:Beliefs related to the ornaments of felt and woven carpets in the yurts of Kazakh people
Верования относящиеся к орнаментам войлочных и тканых ковров в юртах казахского народа
Main Author: Niyetbayeva, B. (Author)
Format: Electronic Article
Language:Kazakh
Check availability: HBZ Gateway
Journals Online & Print:
Drawer...
Fernleihe:Fernleihe für die Fachinformationsdienste
Published: Äl-Farabi Atyndaġy Ķazaķ Ūlttyķ Universitetí 2021
In: Chabaršy. Dintanu serijasy
Year: 2021, Volume: 25, Issue: 1, Pages: 48-56
Further subjects:B Belief
B орнамент
B киіз үй төсеніш бұйымдары
B Magic
B ою-өрнек
B Totemism
B тотемизм
B ornament
B войлочные и тканые ковры
B магия
B felt and woven carpets
B верование
B наным-сенім
Online Access: Volltext (kostenfrei)
Volltext (kostenfrei)
Description
Summary:For many centuries, Kazakh people inhabited endless steppes and led a nomadic lifestyle. Cattle breeding was the foremost means of their subsistence. They grew camels, horses, cows, sheep, and used their milk, meat, wool and leather. They lived in portable felt accommodations and mastered handicraft necessary for their livelihood. Felt and woven carpets, the ornaments as well used in these carpets played a significant role among the other types of handicraft. According to scientists, ornaments were applied as a means of communication between people. Kazakh people preserved their language, religion, beliefs and traditions for thousands of years. The ornaments of handicraft products of Kazakh people are particularly classified into four groups; cosmogonic patterns (sun, star, moon), zoomorphic ornaments (animals, birds) considered as totems, floral ornaments (wood, flower, grain), and geometric ornaments (square, rhombus). Additionally, each ornament and the numbers used in these ornaments acquire with the meanings related to totemic symbols, magic and traditions. Therefore, the main purpose of the given work is to reveal the essence of the ornaments of felt and woven carpets related to the beliefs of our ancestors.
На протяжении многих веков казахи населяли бескрайние степи и вели кочевой образ жизни, а скотоводство являлось основным средством существования. В основном они разводили верблюдов, лошадей, коров и овец, а также использовали их молоко, мясо, шерсть и шкуру. Они проживали в переносных жилищах и связи с этим осваивали необходимые ремесленные изделия. Среди ремесленных изделий казахского народа важное место занимают войлочные и тканые ковры, а также орнаменты, которые используются в этих изделиях. По мнению ученых, орнамент является одним из средств коммуникации. Казахский народ сохранил свой язык, религию, верования и традиции на протяжении тысячелетий. В ремесленных изделиях казахского народа в основном использовались элементы космогонического орнамента (солнце, звезда, полумесяц), зооморфного орнамента (животные, птицы) которые когда-то считались тотемами, растительного орнамента (дерево, цветок, зерно), а также геометрического орнамента (квадрат, ромб). Кроме того, каждый орнамент, а также числа используемые в этих орнаментах имеют значения, связанные с тотемизмом, магией и традициями. В связи с этим целью исследования данной работы является раскрытие сущности орнаментов войлочных и тканых ковров относящиеся верованиям наших предков.
Ғасырлар бойы иен даланы мекендеген қазақ халқы көшпелі өмір сүрген және олардың күнкөріс кәсібі мал шаруашылығына негізделген. Осыған байланысты түйе, жылқы, сиыр, қой сияқты малдарды асырау арқылы олардың сүтін, етін, жүні мен терісін пайдаланған. Сондықтан, оңай құрастырылып-ажыратылатын киіз үйлерді тұрақ етіп, өздеріне қажетті қолөнер түрлерін меңгерген. Қазақ халқының қолөнер түрлерінің ішінде киіз үй төсеніш бұйымдары және бұл бұйымдарда қолданылатын ою-өрнектер маңызды рөл атқарады. Ғалымдардың пайымдауынша, ою-өрнектер адамдардың өзара қарым-қатынас жасау құралдарының бірі болып табылады. Қазақ халқы мыңдаған жылдар бойы қалыптасқан өзінің тілін, дінін, наным-сенімі мен салт-дәстүрін сақтап келген. Олардың қолөнер бұйымдарындағы ою-өрнек үлгілерінің элементтерінде ай, жұлдыз, күн сияқты аспан денелері, бір кездері тотем ретінде пір тұтқан құстар мен жануарлар және олардың дене мүшелері, ағаш, гүл, дәнді дақыл сияқты өсімдіктер және шаршы, ромб тәрізді геометриялық фигуралар көрініс тапқан. Сондай-ақ, әрбір ою-өрнектің, тіпті бұл өрнектерде қолданылатын сандардың тотемизм, магия және салт-дәстүрге байланысты мағыналары бар. Осыған орай, бұл зерттеу жұмысының мақсаты ата-бабамыздан келе жатқан қолөнер, оның ішінде киіз үй төсеніш бұйымдарындағы ою-өрнектерге қатысты наным-сенімдердің мәнін ашу.
ISSN:2521-6465
Contains:Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
Persistent identifiers:DOI: 10.26577//EJRS.2021.v25.i1.r6