Political and religious struggle of Islamic scholar Mubashir At-Tarazi in Egypt during 1950s of the XX century
Әбу Насыр Мүбашшир ат-Тарази (1896 - 1977) Кеңес үкіметінің Әулиеатада (қазіргі Тараз) дінге қарсы күресіне қарсы тұрды, 1930 жылы қуғын-сүргіннен аман қалу үшін амалсыз шет елге қоныс аударады. Ауғаныстанда, Мысырда эмиграттардың Түркістан азаттығы жолындағы қозғалысының жетекшісіне айналды. Ол...
| Subtitles: | Ислам ғұламасы Мубашир ат-Таразидың XX ғасырдың 50 жылдарындағы Египеттегі саяси және діни күресі Политическая и религиозная борьба исламского ученого Мубашира ат-Тарази в Египте в 50-е годы ХХ века |
|---|---|
| Authors: | ; ; |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | English |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
Äl-Farabi Atyndaġy Ķazaķ Ūlttyķ Universitetí
2022
|
| In: |
Chabaršy. Dintanu serijasy
Year: 2022, Volume: 30, Issue: 2, Pages: 37-46 |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | Әбу Насыр Мүбашшир ат-Тарази (1896 - 1977) Кеңес үкіметінің Әулиеатада (қазіргі Тараз) дінге қарсы күресіне қарсы тұрды, 1930 жылы қуғын-сүргіннен аман қалу үшін амалсыз шет елге қоныс аударады. Ауғаныстанда, Мысырда эмиграттардың Түркістан азаттығы жолындағы қозғалысының жетекшісіне айналды. Ол дін оқымыстысы, саяси қайраткер, түрік, араб және парсы тілдерінде еркін жазған қаламы жүйрік көсемсөзші-қаламгер, жалынды ақын болды. Тәуелсіздік жолында жан аямай күресіп өткен осы бір аса көрнекті тұлғаның өмір жолы, көзқарасы, еңбектері елімізде әлі де беймәлім, ескерусіз күйде қалуда. Мақаланың міндеті - ғұламаның ХХ ғасырдың 50 жылдары Мысырдағы атқарған белсенді саяси-діни күрескерлігі мен қоғамдық жұмыстарын мысалдармен дәйектеп көрсету. Мақаланы жазу барысында ҚР Мемлекеттік Орталық мұрағат қорына өткізілген оқымыстының жеке қорындағы материалдар басшылыққа алынды. Ат-Таразидің саяси-идеалық көзқарасы, ұстанымы, көтерген мәселелері, түрлі жұмыстары сол кездегі геосаяси жағдаймен, үдерістермен байланыста тарихи және жүйелеу әдіс-тәсілдері қолданыла сараланады. Мақаланың құндылығы - Әбу Насыр Мүбашшир ат-Таразидің саяси-діни қайраткерлігі нақтылы мол мәлімет, тың мағлұматтар негізінде сарапқа салынып, зерделенуінде. Мақала нәтижелерінің практикалық маңыздылығы сонда келтірілген сонғы деректер Қазақстан егемендігі үшін күрестегі мұсылманшылық қозғалыс өкілдері мен эмигрант қайраткерлердің орнын, діни тұлғаларының саяси көзқарастарын, еліміздегі ислами инситуттардың даму жолдарын зерттеуге септеспек. Abu Nasr Mubashir at-Tarazi (1896 - 1977) was forced to emigrate to survive the persecution of Soviet power in 1930 when he resisted the Soviet government anti-religious policy in Auliyata (currently Taraz). He became a head of the Movement of Emigrants for liberating Turkestan in Afghanistan and Egypt. He was a theologian, political figure, prolific writer and prominent poet, spoke fluently Turkish, Arab and Persian languages. The life path, opinions and works of the outstanding figure, who selflessly fought for independence, remain still unknown and unevaluated in our country. The purpose of the article is to illustrate active political and religious struggle, social activities of the scholar in Egypt during 50s of the XX century. The documents from the scholar’s personal fund, transferred to the Central State Archival Fund of the Republic of Kazakhstan, were used to write this article. The political and ideological views, principles, issues raised by him, various works of at-Tarazi are analyzed using historical systematic methods in the context of the geopolitical situation and processes of that time. The article is valuable as it analyzes and studies political and religious activities of Abu Nasr Mubashir at-Tarazi based on numerous actual and new data. The practical significance of the article lies in fact that the data will help studying role of emmigrant-public figures of the Muslim movement in the struggle for the sovereignty of Kazakhstan, political views of religious figures and development of Islamic institutions in the country. Абу Насыр Мубашшир ат-Тарази (1896 - 1977) противостоял антирелигиозной борьбе, проводимой Советской властью в Аулиеата (ныне Тараз), а в 1930 году дабы уберечься от преследований был вынужден невольно эмигрировать за рубеж. Позже в Афганистане и Египте он возглавляет движение эмигрантов за освобождение Туркестана. Будучи религиозным ученым и политическим деятелем он был выдающимся писателем-публицистом и одаренным поэтом свободно творившем на тюркском, арабским и персидском языках. Жизненный путь, взгляды и творчество этого выдающегося деятеля, самоотверженно боровшегося за независимость до сих пор остаются нераскрытыми и недооцененными в нашей стране. Задача статьи - аргументировать на примерах активную религиозно-политическую борьбу и общественную деятельность ученого, проводимая им в Египте в 50-е годы ХХ века. При написании статьи были взяты за основу материалы из личного фонда ученого, переданные в Центральный государственный архивный фонд РК. Политико-мировоззренческие взгляды, принципы ат-Тарази, поднятые им вопросы, различные рода труды анализируются с использованием историко-систематических методов в контексте с геополитической обстановкой и процессами того времени. Ценность статьи заключается в том, что религиозно-политическая деятельность Абу Насыра Мубашшира ат-Тарази анализируется и изучается на базе множества фактических и новых сведений. Практическая значимость результатов статьи заключается в том, что приведенные в статье последние сведения будут способствовать изучению роли эмигрантов-деятелей мусульманского движения в борьбе за суверенитет Казахстана, политических взглядов религиозных личностей, путей развития исламских институтов в стране. |
|---|---|
| ISSN: | 2521-6465 |
| Contains: | Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.26577/EJRS.2022.v30.i2.r4 |