Žaratylystaġy chikmettìṇ ma̋nì: Maturidi tanymy ajasynda
Жаратылыстағы хикметтің мәні Матуриди танымы аясында
Hikmah is an infinitive consequent from the Arabic root "hkm" and means deep and valuable knowledge, wisdom, unseen cause. Hikmah means "to make a fair judgment, to know, to understand, to avoid, to prevent persecution" and is a feature that prevents and hinders people from cruel...
| Subtitles: | What is the wisdom in creation? The sample of Maturidi Суть хикмета в творении. В рамках познания Матуриди |
|---|---|
| Authors: | ; |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | Kazakh |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
Äl-Farabi Atyndaġy Ķazaķ Ūlttyķ Universitetí
2022
|
| In: |
Chabaršy. Dintanu serijasy
Year: 2022, Volume: 31, Issue: 3, Pages: 20-28 |
| Further subjects: | B
Mâtürîdî
B жақсылық B Creation B жамандық B Матуриди B зло B бытие B Wisdom B хикмет B Evil B Good B жаратылыс B добро |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | Hikmah is an infinitive consequent from the Arabic root "hkm" and means deep and valuable knowledge, wisdom, unseen cause. Hikmah means "to make a fair judgment, to know, to understand, to avoid, to prevent persecution" and is a feature that prevents and hinders people from cruelty and death. According to Imam Maturidi, hikmah is the ability to distinguish (fiqh) between right and incorrect, truth and falsehood. Therefore, it is the reason to attain many good both in the world and in the hereafter. Maturidi also defines wisdom as "being accurate in putting everything in its proper place and giving every rightful person their right and not eating anyone's rights". The judge is God, who puts everything in its proper place, who does not make any mistakes in his precautions, who is a scholar, the lord, who knows everything, who knows nature, who is a doctor, who rules everything and is the "the Judge-Judge". In the sense of ruling when used for Allah, knowing and creating beings in the most perfect way, arranging them in harmony with each other, the ruler "knows all the objects and events that are suitable for justice, science and youth with the highest knowledge, and all objects of nature are harmonious, sound and It is used to mean creating and sustaining an artist. Accordingly, Allah created all the creatures in the universe for a specific purpose and purpose. However, some creatures appear harmful, and many beings in the vast universe are at a distance and quality that cannot be evaluated with the understanding of wisdom. In this paper, we will examine Mâtürîdî's evaluations on the negativities in the world and the meaninglessness in the universe. «Хикмет» в арабском языке «х-к-м» означает глубокие и полезные знания, мудрость, тайное дело. Хикмет, наряду с ним, «справедливое суждение, знание, понимание, сохранение, зашита от жестокости», является качествой которая защищает знания и человека от жестокости, невежества. С точки зрения имама Матурида, хикмет - это способность различать правильное и неправильное на истинном пути (делать Фикх). Таким образом, это вызывает много преимуществ как в этом мире, так и в другом мире. Матуриди также выражает Хикмета как «выбор правильного в том, чтобы поставить все на свои места и не попасться ни на чью долю, не ущемлять чьи либо права». Хаким - это Всевышний Аллах, который поставил все на свои места, не ошибающийся в измерении, ученый, знающий все, изучающий природу, знающий рецепт каждого, правитель всего и «Ахкамул Хакимин». Когда слово Хаким употребляется для Аллаха, то означает судитель, наиболее знающий и творящий творение, гармонично упорядочивающий друг друга, употреблялся и в значениях «все слова и поступки познают справедливость, науку и все вещи, ситуации высшей наукой и продолжают гармонично, твердо и умело создавать все объекты природы». Следовательно, Аллах создал все существа во Вселенной с определенной целью. Но поскольку некоторые существа кажутся вредными, и многие существа в большой Вселенной могут рассматриваться как длительные и размерные, которые не могут быть оценены понятием хикмета/мудростю. В понимание Корана которое централизовано для человека, формат действия Матуриди показывает, что все в мире приносит пользу человечеству. Однако некоторые существа могут не проявляться в те вековые периоды из-за отсутствия человеческого интереса, а выявляться в последующие века. По словам Матуриди, существа, которые существовали в мире и считались не связанными с человеком, показывают, что они каким-то образом все-таки приспособились к человеческим благам, и считают, что ничто в мире не является непонятным и бессмысленным. В этом контексте эта статья была исследована и рассмотрена на основе объяснений Матуриди о мировых негативах и необъяснимых реалиях в мире. «Хикмет» араб тіліндегі «х-к-м» түбірінен шығатын етістік ретінде терең және пайдалы білім, даналық, жасырын іс деген мағыналарға келеді. Хикмет, сонымен қатар «әділ үкім, білім, түсіну, сақтау, қатыгездіктен сақтау» дегенді білдіреді және адамды қатыгездіктен, надандықтан сақтайтын қасиет болып табылады. Имам Матуридидің көзқарасы бойынша хикмет бұл шындық жолындағы дұрыс пен бұрысты ажырата білу (фиқһ жасау) қабілеті. Осылайша, бұл дүниеде де, ақыретте де көптеген артықшылықтарға себеп болады. Матуриди сонымен бірге хикметті «бәрін өз орнына қоюда дұрысты таңдап және әрбір жанның ақысын жемей, ешкімнің құқығын таптамау» деп те білдіруде. Хаким болса, бәрін өз орнына қоюшы, өлшемінде қателік жібермейтін, ғалым, бәрін білетін, табиғатты зерделеуші, әр нәрсенің дауасын білетін, бәрінің билеушісі және «Ахкамул Хакимин» болған Алла Тағала. Хаким сөзі Алла үшін қолданылғанда үкім шығарушы, жаратылысты ең көркем түрде білуші және жаратушы, бір-бірімен үйлесімді түрде ретке қоюшы «барлық сөздері және әрекеті әділдікке, ғылымға және барлық нәрселерді, жағдайларды ең жоғары ғылыммен білуші және табиғаттың барлық нысандарын үйлесімді, берік және шебер түрде жаратып жалғастырушы мағыналарында да қолданылған. Демек, Алла ғаламдағы барлық болмыстарды белгілі бір мақсатпен жаратқан. Бірақ кейбір тіршілік иелері зиянды болып көрінгендіктен және үлкен ғаламдағы көптеген болмысты, хикмет/даналық ұғымымен бағаланбайтындай ұзақтықта және өлшемде деп санауға болады. Адамға орталықтандырылған Құранды оқып түсінуінде, Матуридидің әрекет ету форматы әлемдегі барлық нәрсенің адамзатқа пайдасы бар екенін көрсетеді. Алайда, кейбір болмыстардың адам қызығушылығының болмауына байланысты сол ғасырлық кезеңдерінде білінбеуі мүмкін, бірақ кейінгі ғасырларда айқындалып жатады. Себебі адам білімі уақыт пен жермен шектелген. Сондықтан да кейбір адамдар кейбіреулердің түсінбейтінін түсінеді. Кейбір ғасырлық кезеңдерде түсінуі қиын болған мәселелер кейінгі ғасырдағы адамдар үшін көрнекті, түсінікті болуы мүмкін. Матуридидің айтуынша, әлемде бар болған және адаммен байланысы жоқ деп саналған болмыстар, кейбір жолдармен бәрібір адамның пайдасына қарай бейімделгенін көрсетеді және әлемде еш нәрсе түсініксіз, әрі мәнсіз, мағынасыз емес деп санайды. Осы тұрғыда, бұл мақалада Матуридидің дүниедегі негативтер мен әлемдегі түсініксіз болмыстар жайындағы түсіндірмелері негізінде зерттелініп қаралды. |
|---|---|
| ISSN: | 2521-6465 |
| Contains: | Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.26577//EJRS.2022.v31.i3.r3 |